RETALHOS DO ALÉM-MAR: Chapéu de palha

Imigração Polonesa no Brasil

O homem tem migrado continuamente, desde os primórdios da humanidade. As emigrações e migrações, tem ocorrido devido motivos físicos e naturais. Em algumas vezes, por causas sociais como a economia, a política, ou por desenvolvimentos ideológicos.
Ao longo de sua história, o Brasil tem recebido imigrantes de vários países. Especialmente nos Estados sulinos, Paraná, Rio Grande do Sul e Santa Catarina, existem colônias de diferentes nações européias que ali encontraram terra em abundância para estabelecerem-se. Na historiografia sulina, salientamos a vinda dos poloneses, que marcaram presença no cenário gaúcho, influindo nos mais variados setores.
Devido à importância que teve a imigração polonesa na colonização do Brasil, e como esta não é um fenômeno solitário no processo histórico brasileiro, torna-se necessário estudar sua determinação do cenário econômico, político e social brasileiro, no contexto da influência que exerceu a situação mundial no deslocamento populacional desses europeus para o Brasil.
O estudo da imigração sulina no início do século XIX e XX, e mais particularmente a imigração polonesa, envolve obrigatoriamente o estudo da história do Estado do Rio Grande do Sul, visto que esta região apresenta características singulares e inéditas no relativo àquele fluxo imigratório.
Apesar da assinalada importância, é grande o atraso das investigações históricas sobre a imigração polonesa no Brasil, em geral, e no rio Grande do Sul, em particular. Devido a isso, afloram visões fantasmagóricas sobre os percalços dos colonizadores poloneses no sul do Brasil. Em verdade, são escassos os estudos científicos sobre esses fatos.
As razões da emigração polonesa eram diversas e profundas. No século XIX, à semelhança de outros países europeus, a polônia vivia grave crise econômica, política e social, que obrigou a que multidões de habitantes viajassem para o Novo Mundo. Nos séculos XVI e XVII a Polônia gozara de uma situação favorável no contexto europeu, entretanto passado este período a mesma sofrera pressões e invasões dos países vizinhos, tendo seus territórios divididos entre a Áustria, Prússia e Rússia. Tal fato levou muitos poloneses a abandonarem o país em busca de vida mais digna e livre. Razão pela qual até o momento não disponibilizamos do número real de imigrantes poloneses que aportaram no Brasil.
Dentre as principais razões do movimento migratório, encontram-se o excesso de mão-de-obra nas aldeias e vilas, o elevado crescimento demográfico, a falta de terras para as novas gerações, a ausência de legislação agrária, o êxodo rural para os centros industriais devido à mecanização rural e perseguições políticas e religiosas. Sem dúvidas, a grande razão da imigração foi a possibilidade de emigrar para uma nação onde fosse viável tornar0se proprietário de terra.

O mundo além-mar

A política imigratória adotada pelo Brasil tinha objetivos claros e específicos, dentre eles destacamos: substituição de mão-de-obra escrava pela livre, num momento em que ocorria a expansão do capitalismo mundial; povoamento e colonização de áreas ainda virgens com núcleos de pequenos proprietários agrícolas e diversificação da estrutura produtora, visando contribuir para o abastecimento interno do país e amenizar o desnível da balança comercial causado pelo grande peso das importações de alimentos.
Dois grandes períodos caracterizaram os movimentos migratórios poloneses para o Brasil entre os anos de 1890 e inícios da I Guerra Mundial, conhecidos como a febre brasileira. O primeiro abrange de 1890 até 1897, momento em que o governo brasileiro proporcionou o transporte gratuito aos imigrantes através de contratos com companhias de navegação. Já o segundo iniciou-se em 1906. A I Guerra interrompeu sensivelmente a vinda de imigrantes poloneses ao findar o conflito mundial, o fluxo migratório polonês foi restabelecido em menor escala.
A travessia do oceano não era realizada em menos de 18 dias e, em sua maioria partiam do Porto de Bremen e Hamburgo, rumo a Ilha das Flores. Durante a permanência nos barracões, as famílias aguardavam a definição da região em que iriam se estabelecerem. No Rio Grande do Sul foram dispersos nas seguintes cidades: Alfredo Chaves, Nova Virgínia, Nova Bassano, Monte Vêneto, Nova Roma, Capoeiras, Antônio Prado, São Marcos, Santo Antônio na Patrulha, Guarani das Missões, Mariana Pimentel, Ijuí e Colônia de Erechim (Áurea, Barão de Cotegipe, Carlos Gomes, Centenário, Gaurama, Getúlio Vargas e Itatiba do Sul), entre outras.
A distribuição e dispersão dos imigrantes poloneses pelas diversas localidades do Rio Grande do Sul eram realizadas em São João do Montenegro e Porto Alegre. Então, as famílias polonesas partiam, por diferentes caminhos primeiramente em pequenos vapores e posterior de carretas, a cavalo ou a pé, transportando bagagens e crianças.

Texto: Wenczenovicz, Thaís Janaina.

Imigracja Poska w Brazylii

Człowiek ciągle wędruje, od pierwociny ludzkości. Emigracje i migracje, występują z fizycznych i naturalnych powodów. Czasami, z powodu socjalnego jak ekonomia, politykę, albo rozwoje ideologiczne.
W przeciągu swojej historii, Brazylia przyjmowała imigrantów z różnych krajów. Szczególnie w stanach południowych: Paraná, Rio Grande do Sul i Santa Catarina. Są to kolonie składające się z różnych narodów europejskich, które wówczas znalazły ziemie w obfitości, by się osiedlać. W historiografii dotyczącej południa kraju, podkreślamy przybycie Polaków, którzy wywarli wpływ na regionalny rozwój tych obszarów w rozmaitych dziedzinach.
Z powodu ważności imigracji polski w kolonizacji Brazylii, zważywszy że, w sprawie historycznej, nie jest to zjawisko wyjątkowe, potrzeba jest badania go w brazylijskim zakresie, w kontekście wpływu na sytuację światową w przemieszczaniu tych Europejczyków do Brazylii.
Badania nad imigracją południa kraju na początku XIX i XX w., szczególnie nad imigracją polską, obejmują konieczne badania nad historią stanu Rio Grande do Sul, ponieważ ten region wskazuje osobliwe i oryginalne charakterystyki względne tego biegu imigracyjnego.
Pomimo oznaczanej ważności, występuje wielkie zacofanie badań historycznych nad imigracją polską w Brazylii, zwłaszcza w Rio Grande do Sul. Z tegu powodu, wynikają różne wyobrażenia apologiczne o ograniczeniu polskich kolonizatorów na południu Brazylii. Wprawdzie, nieliczne są badania naukowe w tym temacie.
Motywy emigracji Polaków były różnorodne. W XIX w., tak jak inne kraje europejskie, Polska stała przed poważnym kryzysem ekonomicznym, politycznym i socjalnym, co zmusiło dużą liczbę ludzi do wyemigrowania do Nowego Świata. W XVI i XVII w. Polska miała korzystną sytuację w europejskim kontekście, jednakże po skończeniu tego okresu kraje sąsiednie gnębiły ją i napadały, tak że jej terytorium zostało podzielone między Austrię, Prusy i Rosję. Dlatego wielu Polaków opuściło kraj z zamiarem lepszego i wolnego życia. Do tego momentu, nie wiadomo dokładnie ilu imigrantów z Polski trafiło do Brazylii.
Wśród głównych powodów ruchu imigracyjnego znajduje się zbytek siły roboczej na wsi i w miasteczkach, wysoki wzrost demograficzny, niedostateczna ilość ziemi dla nowego pokolenia, nieobecność rolnej legislacji, emigracja rolna do ośrodków przemysłowych z powodu mechanizacji rolnictwa oraz prześladowania polityczne i religijne. Bez wątpliwości, możliwość zostania właścicielem ziemi na nowym lądzie było głównym powodem emigracji.

Świat za morzem

Polityka emigracyjna obowiązująca w Brazylii miała jasne i specyficzne cele. Między innymi: zamiana niewolniczej siły roboczej na wolną, w takim momencie, w którym rozwijał się kapitalizm na świecie; zaludnianie i kolonizacja dziewiczych obszarów z ośrodkami małych właścicieli rolnych oraz urozmaicenie struktury wytwórcy, zmierzające do wspierania zaopatrzenia wewnętrznego kraju oraz łagodzące różnice poziomu bilansu płatniczego pochodzącego z wielkiego importu pożywienia.
Dwa wielkie okresy migracyjne charakteryzują ruchy migracyjne Polaków do Brazylii między 1890 r., a początkiem Pierwszej Wojny Światowej, znane jako gorączka brazylijska. Pierwszy okres obejmuje lata od 1890 r. do 1897 r., kiedy rząd brazylijski dostarczył transport imigrantom polskim poprzez umowy ze spółkami żeglugowymi. Drugi okres zaczął się w 1906 r. Pierwsza Wojna Światowa trochę przerywała przybycia imigrantów polskich, ale pod koniec światowego konfliktu, bieg migracyjny powrócił, tylko że w mniejszym stopniu.
Podróż przez ocean nie trwała krócej niż 18 dni. Większość wypływała z portu w Bremen albo Hamburgu, w kierunku Ilha das Flores. Podczas pobytu w „szopach”, rodziny oczekiwały na skierowanie do regionu gdzie mogły się osiedlać. W Rio Grande do Sul zostali skierowani do następujących miast: Alfredo Chaves, Nova Virgínia, Nova Bassano, Monte Vêneto, Nova Roma, Capoeiras, Antônio Prado, São Marcos, Santo Antônio da Patrulha, Guarani das Missões, Mariana Pimentel, Ijuí i kolonia z Erechim (Áurea, Barão de Cotegipe, Carlos Gomes, Centenário, Gaurama, Getúlio Vargas i Itatiba do Sul, m. in.).
Rozdział i rozproszenie polskich imigrantów do tak różnych miejscowości było zrealizowane w São Jõao do Montenegro oraz w Porto Alegre. Wtedy, polskie familie wyjeżdżały, najpierw małymi pociągami, a później wozami, końmi albo piechotą, przewożąc bagaże i dzieci.

Tracyja: Wenczenovicz, Thaís Janaina.

RETALHOS DO ALÉM-MAR

quarta-feira, 12 de novembro de 2008

Chapéu de palha

Nenhum comentário:

Imigracja Poska w Brazylii